مقدمه: درمان ناموفق سل یک مشکل جدی برای بهداشت عمومی است. نتایج متناقضی در خصوص ارتباط درجه اسمیر خلط در شکست درمان یا مرگ بیماران مسلول گزارش شده است. لذا مطالعه حاضر با هدف ارتباط رتبه اسمیر خلط بیماران در بدو درمان بر پیامد درمانی آنها انجام شد.

روش کار: در این مطالعه توصیفی_تحلیلی از نوع مقطعی پرونده بیماران مسلول با سل ریوی اسمیر مثبت که از سال های 92-1389 در نظام ثبت سل شهرستان آبادان موجود بودند، بررسی شد. با آمار توصیفی توزیع وضعیت مثبت بودن اسمیر خلط بیماران در بدو درمان تعیین شد و با استفاده از آزمون کای دو ارتباط بین رتبه اسمیر خلط بیماران و نتیجه درمان با نرم‌افزار  12-Stata، مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها: از مجموع 188 بیمار در طی دوره زمانی چهار ساله 68/1 درصد مرد و 87/8 درصد ساکن مناطق شهری بودند. از میان بیماران مورد درمان 80/8 درصد بهبود یافته، 9/6 درصد فوت و 3/2 درصد دچار شکست درمان شده بودند، و 3/7 درصد نیز انتقال یافته به سایر دانشگاه ها و 2/7 درصد نیز غیبت از درمان داشتند. همچنین نتایج نشان داد که بین سطح باسیل در ابتدای درمان با پیامد درمانی بیماران ارتباط معنادار وجود داشت (0.02=P).

نتیجه گیری: نتایج نشان داد که رتبه مثبت بودن اسمیر اولیه خلط ارتباط معنی داری با پیامد درمان دارد، به نحوی که در بیماران با رتبه بالای اسمیر خلط در بدو درمان میزان بهبودی کمتر است. لذا توصیه می گردد ارائه درمان استاندارد تحت شرایط مناسب و صحیح مدیریتی شامل نظارت مستقیم روزانه (DOTS) و حمایت بیماران تا بهبودی کامل صورت گیرد.