مقدمه: سوء مصرف مواد مخدر به عنوان یکی از مهم ترین چالش ها در زمینه سلامت فرد، خانواده و جامعه مطرح می شود. با توجه به نادیده انگاشتن خطرات ناشی از سوء مصرف مواد، در نظر گرفتن متقاضیان دریافت گواهینامه رانندگی که در معرض مصرف مواد مخدر در حین رانندگی هستند، لازم به نظر می رسد. هدف این مطالعه تعیین فاکتورهای پیش بینی کننده سوء مصرف مواد در بین متقاضیان دریافت گواهینامه رانندگی شهر همدان با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده بود.
روش کار: این مطالعه توصیفی_تحلیلی از نوع مقطعی بود. 388 نفر از متقاضیان دریافت گواهینامه رانندگی از 6 آموزشگاه تعلیم رانندگی شهر همدان در فاصله زمانی تیر تا مرداد ماه 1391 به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده جمع آوری و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 16 و با استفاده از آزمون های آماری کای دو، همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل گردید.
یافته ها: نتایج ارتباط معنی داری بین تجربه سوء مصرف مواد و جنس (0/001=P) و وضعیت تأهل نشان داد (0/046>P). همچنین رابطه معنی داری بین تجربه سوء مصرف و قصد مصرف مواد مخدر، داشتن دوستان مصرف کننده مشروبات الکلی، مواد مخدر و داروهای درمان اعتیاد و تجربه مصرف مواد توسط خود فرد وجود داشت (0/05>P). آنالیز رگرسیون لجستیک نشان داد که هنجارهای انتزاعی (0/003=P) و کنترل رفتاری درک شده (0/001=P) پیش بینی کننده های بهتری برای قصد مصرف مواد در افراد بودند.
نتیجه گیری: هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده می توانند به منظور پیش بینی رفتارهای پرخطر و تدوین برنامه های پیشگیری از سوءمصرف ماده مخدر در نظر گرفته شوند.