مقدمه: افزایش آلودگی محیط زیست توسط فلزات سنگین سبب نگرانی های بسیار جدی به دلیل خصوصیات سرطان زایی، تجزیه ناپذیری و تجمع بیولوژیکی آنها شده است. هدف این مطالعه بررسی حذف مس به عنوان یک فلز سنگین توسط پودر استخوان شتر از فاضلاب بوده است.

روش کار: فرآیند جذب مس توسط پودر استخوان شتر به صورت منقطع و در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تاثیر پارامترهای مختلفی چون pH، زمان تماس، غلظت مس و مقدار جاذب بر راندمان جذب مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تفهیم بهتر فرآیند جذب ایزوترم های تعادلی فروندلیچ و لانگمویر بررسی گردید. همه آزمایشات سه بار تکرار و میانگین آنها گزارش گردید.

یافته ها: سطح ویژه BET، حجم کل حفره ها و اندازه ذرات جاذب به ترتیب m۲/g ۸/۸۹، m۳/g ۴۱/۰، mm ۲-۱/۱ تعیین گردید. نتایج نشان داد که پودر استخوان شتر بهترین عملکرد حذف مس (۹۹%) را در دوز mg/L ۳/۰، ۸ pH و زمان تماس ۲۰ دقیقه دارد. ایزوترم جذب مس توسط پودر استخوان شتر از مدل فروندلیخ (۹۸۵/۰ R۲=) تبعیت نمود. نتایج نشان داد که جذب مس متاثر از فاکتورهایی چون غلظت اولیه، مقدار جاذب و pH می باشد. حداکثر جذب در pH حدود ۸ حاصل شد.

نتیجه گیری: مطابق با این یافته‌ها، پودر استخوان شتر یک جاذب کارآمد، کم هزینه و گزینه ای امیدوارکننده برای حذف غلظت‌های مختلف مس از آب و فاضلاب می‌باشد.